انواع قیر + عکس
تاریخ ارسال : 1404/03/06
در این راهنمای کامل، با انواع مختلف قیر از جمله قیر دمیده، امولسیونی، محلول، طبیعی و نفتی آشنا شدیم. همچنین شاخص‌های فنی مانند درجه نفوذ، ویسکوزیته، نقطه اشتعال و انگمی را بررسی کردیم. برای خرید انواع قیر، باید بر اساس نیاز پروژه، شرایط اقلیمی و مشخصات فنی محصول تصمیم‌گیری شود.
انواع قیر + عکس
قیر ماده‌ای سیاه‌رنگ، چسبناک و ضد آب است که از مشتقات نفت خام یا منابع طبیعی به‌دست می‌آید. این ماده پرکاربرد، در دماهای معمولی حالت جامد یا نیمه‌جامد دارد و در برابر حرارت به‌صورت مایع روان می‌شود. با توجه به شیوه تولید، ساختار مولکولی و کاربرد نهایی، انواع قیر به چند دسته مهم تقسیم می‌شوند. هر نوع قیر ویژگی‌های فنی خاص خود را دارد و برای مصارف مشخصی مناسب است. استفاده از قیر به دوران باستان باز می‌گردد و امروزه نیز نقش کلیدی در صنایع مختلف دارد. در این مطلب با اقتباس از بلاگ مرجع اعلام قیمت فرآورده های نفتی ایرانی ترید به بررسی انواع قیر و کاربرد و مشخصات فنی هر کدام می پردازیم.
کاربرد قیر در صنایع مختلف
پیش از ورود به بحث انواع قیر، بد نیست با مهم‌ترین کاربردهای آن آشنا شویم. قیر در مواردی چون آسفالت‌سازی، ایزولاسیون ساختمان، آب‌بندی تأسیسات، و پوشش لوله‌ها استفاده می‌شود. این ماده نقش مهمی در صنعت راه‌سازی و مقاوم‌سازی سازه‌ها ایفا می‌کند و جزو مصالحی است که در برابر رطوبت و نفوذ آب، مقاومت بالایی دارد. همچنین قیمت قیر نیز بر حسب نوع قیر و موارد استفاده از آن تعیین می شود.
انواع قیر: 1. دمیده
قیر دمیده از دمیدن هوای داغ به داخل قیر خالص در دمای بالا به‌دست می‌آید. این نوع قیر، سخت‌تر از قیر خالص است و نقطه نرمی بالاتری دارد. از آن بیشتر در ساخت عایق‌های رطوبتی و باتری‌های صنعتی استفاده می‌شود. مقاومت حرارتی این قیر بالا بوده و برای شرایط آب‌وهوایی گرم بسیار مناسب است.
انواع قیر: 2. مخلوط
قیر مخلوط ترکیبی از قیر خالص و حلال‌های نفتی سبک است. این نوع قیر در دمای پایین روان‌تر می‌شود و برای اجرای سریع‌تر در پروژه‌های عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرعت گیرش بالا و صرفه‌جویی در انرژی از مزایای مهم آن به‌شمار می‌آید.
انواع قیر: 3. محلول
در دسته‌بندی انواع قیر، قیر محلول یا Cutback Bitumen نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. این قیر با حل‌شدن در مواد فرار مانند بنزین یا نفت سفید تولید می‌شود. پس از اجرا، حلال به مرور تبخیر شده و قیر باقی‌مانده، سطح را مقاوم می‌سازد. قیر محلول برای آسفالت‌کاری در مناطق سردسیر و فصل‌های سرد سال مناسب است.
انواع قیر: 4. قیر امولاسیون
قیر امولسیونی حاصل ترکیب قیر با آب و مواد امولسیفایر (پخش‌کننده) است. این نوع قیر با محیط زیست سازگارتر است، بوی کمتری دارد و اجرای آن ساده‌تر است. قیر امولسیونی به‌خصوص در ترمیم و لکه‌گیری جاده‌ها کاربرد فراوان دارد.
انواع قیر: 5. قیر طبیعی
قیر طبیعی برخلاف انواع نفتی آن، از منابع زیرزمینی استخراج می‌شود. این قیر سال‌ها تحت فشار زمین شکل گرفته و از نظر خلوص و غلظت، کیفیت بالایی دارد. اغلب در صنایع عایق‌کاری و صادرات به‌کار می‌رود و ارزش اقتصادی قابل توجهی دارد.
انواع قیر: 6. قیر نفتی
رایج‌ترین نوع در بین انواع قیر، قیر نفتی یا قیر حاصل از پالایش نفت خام است. این نوع قیر بسته به روش پالایش و درجه نفوذ به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و در صنایع راه‌سازی، سدسازی و ساختمان‌سازی کاربرد گسترده‌ای دارد.
مشخصات فنی قیر
برای انتخاب صحیح در فرآیند خرید انواع قیر، باید مشخصات فنی آن را دقیق شناخت. در ادامه به بررسی مهم‌ترین پارامترهای فنی قیر می‌پردازیم:
مشخصات فنی قیر: 1. درجه نفوذ (Penetration Grade)
درجه نفوذ قیر یکی از مهم‌ترین شاخص‌ها در انتخاب آن است. این شاخص، میزان نفوذ یک سوزن استاندارد به قیر در دمای مشخص را نشان می‌دهد. قیرهایی با درجه نفوذ بالا، نرم‌تر و مناسب‌تر برای مناطق سردسیر هستند، در حالی که قیر با درجه نفوذ پایین، سخت‌تر و مناسب‌تر برای مناطق گرمسیری است.
مشخصات فنی قیر: 2. گرانروی یا ویسکوزیته (Viscosity)
ویسکوزیته قیر یا گرانروی، میزان مقاومت قیر در برابر جاری‌شدن است. این ویژگی مستقیماً روی سرعت اجرا و کیفیت آسفالت تأثیر می‌گذارد. در راه‌سازی از قیرهایی با ویسکوزیته کنترل‌شده استفاده می‌شود تا هم دوام بالاتری داشته باشند و هم اجرای پروژه روان‌تر باشد.
مشخصات فنی قیر: 3. درجه اشتعال (Flash Point)
نقطه اشتعال قیر نشان می‌دهد که در چه دمایی بخارات قیر می‌توانند آتش بگیرند. این فاکتور در حمل‌ونقل و نگهداری قیر اهمیت زیادی دارد. قیرهایی با نقطه اشتعال بالاتر، ایمنی بیشتری در پروژه‌های صنعتی دارند.
مشخصات فنی قیر: 4. افت وزنی (Loss on Heating)
این پارامتر نشان‌دهنده میزان تبخیر مواد فرار موجود در قیر در حین حرارت‌دهی است. افت وزنی قیر بالا، نشان از کیفیت پایین قیر دارد و به افت عملکرد آن در بلندمدت منجر می‌شود.
مشخصات فنی قیر: 5. شکل‌پذیری یا انگمی (Ductility)
انگمی قیر به توانایی کش‌آمدن قیر بدون گسستگی گفته می‌شود. قیری که انگمی بیشتری دارد، برای مناطق با تنش‌های بالا و لرزش‌های مداوم مناسب‌تر است.
مشخصات فنی قیر: 6. درجه خلوص (Purity)
در میان انواع قیر، آن‌هایی که درصد خلوص بالاتری دارند، در پروژه‌های حساس‌تر و با طول عمر بالا استفاده می‌شوند. درصد خلوص قیر باید بر اساس استانداردهای جهانی بررسی شود.
مشخصات فنی قیر: 7. درجه نرمی (Softening Point)
نقطه نرمی قیر معیاری برای تعیین دمایی است که در آن قیر حالت جامد خود را از دست می‌دهد و شروع به روان‌شدن می‌کند. این مشخصه در تعیین مناسب بودن قیر برای شرایط آب‌وهوایی مختلف بسیار مهم است.
در این راهنمای کامل، با انواع مختلف قیر از جمله قیر دمیده، امولسیونی، محلول، طبیعی و نفتی آشنا شدیم. همچنین شاخص‌های فنی مانند درجه نفوذ، ویسکوزیته، نقطه اشتعال و انگمی را بررسی کردیم. برای خرید انواع قیر، باید بر اساس نیاز پروژه، شرایط اقلیمی و مشخصات فنی محصول تصمیم‌گیری شود.
